türkçemi? oda ne?

Uzun zamandır kafamı kurcalayan, canımı sıkan bir konuydu. Bugün ajansta metinlerini elden geçirmem için elime tutuşturulan bir katalog ateşledi fitili. Kendimi serzenişte bulunurken bulunca anladım yazmam gerektiğini. Endüstride bulunan herkesin bildiği bir şeyden bahsedeceğim, yeni bir konu değil.

Önce katalogdan bahsedeyim. Genç olmasına rağmen sektörce adı bilinen bir ajansta çalışıyorum. Ama bugün bana emanet edilen işi görünce en yalın ifadeyle nutkum tutuldu. 16 sayfalık ve çoğu görsellerle dolu bir kitapçık. Üşenmedim saydım, o kısacık metinlerde 50’den fazla yazım hatası var. Kocaman başlıklarda yanlış yazılan kelimeler. İfadelerdeki anlam bozukluklarını, cümle düşüklüklerini saymıyorum bile. İmla hatası yapmak biz yazarların en doğal hakkı. Kimi zaman hata gibi görünen yaklaşımlarda yaratıyoruz en vurucu esprilerimizi. Ama elimdeki metin gerçek bir Türkçe katliamıydı. Sorumlusu da yakın zamanda ajans çatısı altına alınan bir reklam yazarıydı, yüksek ihtimalle bir yazar adayı. Hatta bu örnek için aday adayı demek bile yetersiz. İşte zurnanın zırt dediği yer de burası zaten.

Varmak istediğim noktaya gelecek olursak. Bu sektörün emekçileri olarak hemen hemen hepimiz ciddi anlamda çömezlik dönemlerinden geçtik ve geçiyoruz. Hayal gücümüzü dizginlemeyi, Türkçe’nin dilinden anlayıp, onu kuşanabilmeyi öğreniyoruz. Bir ömür boyu sona ermeyecek olan bir süreç bu. Hiçbirimiz birer dil uzmanı olarak girmiyoruz bu işe, zamanla gelişiyor yetenekler. Ama bu kadar da olmaz, olamaz. Olmamalı da. Bizim işimiz yazmak, okutmak üzerine kurulu. Zayıf bir Türkçe’yle ve sokak ağzıyla “ben çok yaratıcıyım” diye ajans kapılarını tırmalayan zihniyete mi kızmalıyım yoksa sırf ucuz, hatta bedava işgücü diye onlara iş emanet eden ajans yöneticilerine mi bilmiyorum. Bu blogda gezinenlerin az çok görmüş geçirmiş kişiler olduğunu biliyorum ama yüksek müsaadenizle, haddimi aşarak ufak bir nutuk çekmek istiyorum.

Arkadaşlar. Eğitiminiz ne olursa olsun, reklamcılık sektöründe şansınız denemek elbette hepinizin hakkı. İşletme eğitimi almış ama yolunu bu yönde çizmeye karar vermiş, daha yolun çok başında bir reklam yazarı olarak ahkam kesmek bana düşmez ama birçoğunuzla yaşıt ve hatta daha küçük olduğumu düşünerek aynı dilden konuşabileceğimizi düşünüyorum. Çevreme ve arkadaşlarıma bakıyorum da, özellikle iletişim fakültelerinden mezun olan 100 kişiden 110’u reklam yazarı olma hevesiyle yanıp tutuşuyor. Dışarıdan harikalar diyarı gibi görünen bu mesleğin, sizi bir haftada caydırabilecek çalışma koşullarından bahsetmeyeceğim bile. Bir şekilde sektöre adım atabilirseniz ne demek istediğimi zaten anlayacaksınız. Çevreniz sizi çok yaratıcı birisi olarak görüyor olabilir. Siz de kendinizi. İçinizde gerçek bir cevher bile yatıyor olabilir. Ama arkadaşlar şunu unutmayın ki, bu mesleğin adı “yazarlık”. Yazmanız gerekiyor sevgili dostlar, yazmanız. İşin daha da zorlayıcı kısmı bu yazdıklarınızla insanları ikna etmeniz gerekiyor. Elbette önce kendinizi ikna etmelisiniz ama bu yeterli değil.

Haluk Mesci’nin, farkında mısınız bilemiyorum ama büyük bir kıyak yaparak sektörle ilgili soruları cevapladığı “derdimvar” blogundaki bazı yazışmaları hayretten ağzım bir karış açık okuyorum. Ne kadar da yaratıcı olduklarını ama kendilerine fırsat verilmediğini berbat bir Türkçe’yle ifade etmeye çalışarak ego tatmini yapanlardan tutun da, iki cümleyi bir araya getirememesine rağmen stajyerlik yapmaya ihtiyacı olmadığını çünkü gerçek bir yaratıcı olduğunu belirten ve sektöre nasıl adım atması gerektiği konusunda akıl danışanlara kadar her cins insan mevcut. Cin olmadan adam çarpmaya yelteniyorlar. Bir şekilde sektöre girebildikleri zaman da çoğunluğu işin başında vazgeçmek zorunda kalıyor. Geriye de düzeltilmek zorunda kalan işler ve en önemlisi üç aylık reklamcılık kariyerine sahip insanların bolluğu yüzünden düşük ücretlerle kendini ispatlamak için yıllarca, olmadık koşullarda çalışmaya mahkum reklamcı adayları kalıyor. Kendi deneyimlerime ve etrafımda gördüklerime dayanarak söylüyorum; süzgeçten dökülenler başka alanlarda yoluna devam ediyor ama içeride kalanlar yıllarca sallanmaktan ciddi anlamda yıpranıyor. Uzun lafın kısası, bu işe adım atmadan önce kendinizi inceden inceye ölçüp biçin. Altyapınızın yeterli olup olmadığını iyice sorgulayın. Çünkü bu sektörde bir yerlere gelebilmek ciddi anlamda birikim, emek ve sabır gerektiriyor. Öbür türlü hem kendinize hem de endüstriye zararınız dokunur. Dellenmiş, celallenmiş çırak yazarların işini gücünü bırakıp böyle uzun yazılar yazmasına izin vermeyelim.

Herkese iyi fikirler diliyorum.