Ölmüş ansiklopediler rafı

KÜTÜPHANE evim eski deyimiyle tadilat ve tamirat geçirdi. Yani onarıldı, değişiklikler yapıldı.

Ne zaman rafları yerleştirsem, kitapların kapaklarını seyre çıksam, gülerim, hüzünlenirim, anıların içine gömülürüm.

Hafta sonu, gene dolaşırken ansiklopedilerin konulduğu rafın önünde durdum. Birden internetin ne büyük bir icat olduğunu düşündüm. Eğer o rafa bir plaket çaksaydım, ölmüş ansiklopediler rafı yazacaktım.

Dünya Edebiyatı Ansiklopedisi’nin yayın tarihine baktım, 1969. Yeni baskısı da yapılmamış, yapılsa da ne değişecek... Yeni eserlerin yayını, hayatın engebelerinin getirdiği değişimler an meselesi.

İnternet olmasaydı kim bilir nerelere başvuracaktım, bir yazarın yeni kitaplarının adlarını bulmak, yaşayıp yaşamadığını öğrenebilmek için. Kaç günde, hadi iyimser olalım kaç saatte doğru bilgiye ulaşabilecektim.

Onları teknoloji tarihinin, ihanetine uğramış, bana emeği geçen, emekli olmuş yaşlı dostlar gibi köşelerinde bıraktım.

Sanırım, artık onların sayfalarını açmayacağım .

İnternette bir tuş ile en son bilgiler, biyografilerin en doğrusu ekranımda belirecek.

* * *

BÜTÜN ansiklopedilerin işlevi bitti mi? İçindekilerin hiç mi değeri yok?

Hayır sakın böyle bütüncül bir yargıya varmayın. Edebiyat kavramları üzerine bir incelemenin yer aldığı sözlükler, ansiklopediler her zaman gereklidir.

Britannica gibi bazı ansiklopedilerde, birçok maddeyi alanının uzmanı, ünlüsü yazmıştır, onlar geçici birer ansiklopedi maddesi değil, birer başvuru kaynağıdır. Değiştikçe de aynı değeri taşırlar.

Bizde de böyle ansiklopediler yapılmaktadır, onlar birer kitap özelliği taşır.

Benim söz konusu ettiğim özellikle biyografilerin yer aldığı genel ansiklopediler.Çocukluğumuzun dünya, keşifler, icatlar ansiklopedilerini ne yapacağız? Ne yazık ki onlardan da yararlanamayacağız, çünkü her an güncellenen bir konuyu gene internetten izlemek zorundayız.

Çocuklarımızın kitaplığına koyamayacağız.

Kısacası genel bilgi/kültür ansiklopedilerini internet hükümsüz kıldı.

Birçok ünlü ansiklopedi, sitelerinde bilgiyi güncel kılıyorlar, ancak onlara abone olmanız gerekir. Gene internet aracılığıyla bunu gerçekleştireceksiniz.

* * *

YA KİTAP? diyeceksiniz...Bırakın tahtından indirmeyi, internet kitabın tahtını sallayamadı bile.

Doğan Hızlan
27.11.2006 / Hürriyet